Hội thảo Lạc nội mạc tử cung lần II do Nhóm nghiên cứu về Lạc nội mạc tử cung (SGE: Study Group of Endometriosis) của HOSREM tổ chức vừa qua đã diễn ra vào ngày 13/10/2012. Hội thảo đã quy tụ 65 đại biểu tham dự, trong đó hầu hết là các chuyên gia đã nhiều năm quan tâm, có nhiều kinh nghiệm cũng như nhiều nghiên cứu về lĩnh vực này.

Lạc nội mạc tử cung là một bệnh lý phụ khoa khá phổ biến và ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống và chất lượng sinh sản của người phụ nữ. Nội mạc tử cung có thể lạc đến nhiều vị trí trong cơ thể, thường ở vùng chậu, nhưng cũng có thể đến các cơ quan khác lân cận trong vùng chậu như bàng quang, trực tràng, ruột non, hoặc lạc chỗ ở vị trí xa như gan, phổi… Hội thảo lần này chủ yếu tập trung vào lạc nội mạc trong cơ tử cung hay còn gọi là lạc tuyến vào cơ tử cung.

Khởi đầu hội thảo, GS. Nguyễn Thị Ngọc Phượng đã báo cáo một bài tổng quan về những quan điểm mới về lạc tuyến trong cơ tử cung. Theo những quan điểm mới nhất, lạc tuyến trong cơ tử cung được tách biệt với bệnh lý lạc nội mạc tử cung, trong đó không có hiện tượng viêm trong lạc tuyến trong cơ tử cung và được phân thành 4 dạng lạc tuyến trong cơ tử cung với cơ chế bệnh sinh và triệu chứng lâm sàng khác nhau. Lạc tuyến trong cơ tử cung có khuynh hướng xảy ra sau một tổn thương ở nội mạc tử cung như nạo lòng tử cung, và có thể xảy ra ở phụ nữ trẻ chưa có con. Bên cạnh điều trị nội khoa, phẫu thuật để lấy bớt phần lạc tuyến trong cơ tử cung cũng có thể giúp ích cho bệnh nhân trong giảm thống kinh, điều trị rong kinh rong huyết.

Đặc biệt, hội thảo lần này có sự tham gia của hai chuyên gia trong lĩnh vực chẩn đoán hình ảnh: ThS. Võ Tấn Đức, Bộ môn chẩn đoán hình ảnh Đại Học Y Dược TPHCM và ThS. Hà Tố Nguyên, Khoa chẩn đoán hình ảnh Bệnh viện Từ Dũ. Hai chuyên gia về lĩnh vực chẩn đoán hình ảnh đã cung cấp cho hội thảo những đặc điểm hình ảnh để chẩn đoán lạc nội mạc tử cung bằng phương tiện siêu âm và MRI, cũng như bày tỏ quan điểm về chỉ định siêu âm hay MRI để chẩn đoán lạc nội mạc tử cung. Theo ThS. Hà Tố Nguyên, siêu âm có thể giúp chẩn đoán lạc tuyến trong cơ tử cung với độ nhạy và độ đặc hiệu tương đương với MRI với điều kiện người bác sĩ siêu âm được đào tạo đầy đủ và có khả năng thực hành tốt. Trong khi đó, MRI vẫn còn là một phương tiện chẩn đoán có chi phí cao, tuy nhiên, trong các trường hợp khó như lạc nội mạc tử cung sâu, hoặc để đánh giá tổng quát và tiên lượng trước cuộc mổ, thì MRI là một phương tiện rất cần thiết và kết quả MRI rất hữu ích và có giá trị, ThS. Võ Tấn Đức cho biết.

BS. Âu Nhựt Luân đã trình bày những khuyến cáo mới nhất về xử trí lạc nội mạc tử cung và hiếm muộn của Ủy ban thực hành Hội Y học sinh sản Hoa Kỳ năm 2012. Theo các khuyến cáo này, lạc nội mạc tử cung độ I, II có thể được điều trị bằng kích thích buồng trứng và bơm tinh trùng vào buồng tử cung thay vì phẫu thuật. Lạc nội mạc tử cung nặng nên được điều trị bằng thụ tinh trong ống nghiệm với phác đồ ức chế dài bằng GnRH đồng vận. Những trường hợp u lạc nội mạc tử cung to ở buồng trứng > 4 cm mới nên phẫu thuật để loại trừ nguy cơ ác tính, chứ không phải vì mục đích điều trị hiếm muộn. Những trường hợp đã phẫu thuật u lạc nội mạc tử cung ở buồng trứng một lần không nên phẫu thuật lại, vì không giúp cải thiện tình trạng hiếm muộn, nhưng lại tăng nguy cơ làm suy buồng trứng. Phẫu thuật có thể cải thiện khả năng sinh sản, tuy nhiên, cần điều trị 12 bệnh nhân để có 1 bệnh nhân được cải thiện khả năng sinh sản. Trong khi đó, nguy cơ suy buồng trứng có thể xảy ra.

Tuy nhiên, tham luận của TS. Trịnh Hồng Hạnh, Bệnh viện 175 về hiệu quả của phẫu thuật nội soi chẩn đoán và điều trị lạc nội mạc tử cung tại buồng trứng lại cho kết quả khá khả quan. Nhiều ý kiến trong hội thảo cho rằng chỉ định phẫu thuật bóc u lạc nội mạc tử cung ở buồng trứng cần được cân nhắc trong từng trường hợp cụ thể và nên được thực hiện bởi chuyên gia có nhiều kinh nghiệm.

Hội thảo với chủ đề tập trung về lạc nội mạc tử cung, đặc biệt là lạc tuyến trong cơ tử cung, đã truyền tải được nhiều kiến thức cập nhật cho các đại biểu tham dự. Hội thảo hứa hẹn sẽ tiếp tục được tổ chức định kỳ để giải quyết những vấn đề còn tồn đọng nhằm hướng tới việc xây dựng các hướng dẫn thực hành lâm sàng có ý nghĩa thực tiễn để xử trí các trường hợp lạc nội mạc tử cung một cách hiệu quả hơn.

BS. Nguyễn Khánh Linh